แกงเขียวหวาน ศิลปะที่คุณรับประทานได้
08 พฤษภาคม 2563
เมื่อเร็วๆ นี้ บังเอิญได้เห็นดราม่าที่แพร่หลายในโลกออนไลน์เกี่ยวกับ แกงเขียวหวานราคา 250 บาท เลยทำให้นึกขึ้นมาได้ว่า เออ! แกงเขียวหวานที่เป็นงานศิลปะก็มีเหมือนกันนี่นา!
พอเป็นงานศิลปะ หลายคนอาจจะคิดว่าแกงเขียวหวานที่ว่านี้คงมีราคาแพงกว่า 250 บาทเอามากๆ เป็นแน่ แต่เปล่าเลย แกงเขียวหวานศิลปะที่ว่านี้ เขาแจกให้กินฟรีๆ ต่างหาก!
ศิลปะแกงเขียวหวานที่ว่านี้ เป็นผลงานของศิลปินชาวไทยผู้มีชื่อเสียงในระดับโลกอย่าง ฤกษ์ฤทธิ์ ตีระวนิช นั่นเอง
แต่ก่อนที่จะพูดถึงแกงเขียวหวานศิลปะของศิลปินผู้นี้ ก็ต้องเท้าความไปถึงผลงานศิลปะรับประทานได้ชิ้นแรกๆ ที่สร้างชื่อให้เขาก่อน นั่นคือผลงานที่รู้จักกันในชื่อ "ผัดไทย" (Pad Thai) นั่นเอง
Untitled (Free) (1992/1995/2007/2011)
ผัดไทยศิลปะ
ฤกษ์ฤทธิ์ทำผลงานนี้ขึ้นเป็นครั้งแรกในปี 1990 ที่หอศิลป์ในนิวยอร์ก คือแทนที่เขาจะวาดรูปแขวนให้คนเข้ามาดูมาชมในหอศิลป์เหมือนที่ศิลปินปกติทั่วไปเขาทำกัน เขากลับยกครัวเข้าไปตั้งในหอศิลป์ และทำผัดไทยเสิร์ฟให้คนที่เข้ามาดูงานกินกันฟรีๆ แทน หลังจากนั้นก็ทิ้งหม้อ กะทะ จาน ชามเปรอะเปื้อนคราบอาหารเอาไว้ในหอศิลป์ ให้คนเข้ามาชมหลังจากวันเปิด
ผลงานชิ้นนี้ของเขาสร้างความงุนงงสงสัยให้กับคนดูที่หวังว่าจะได้ดูงานศิลปะในหอศิลป์ แต่กลับได้กินอาหารกันฟรีๆ โดยหารู้ไม่ว่า ไอ้ที่ตัวเองกำลังกลืนลงท้องเข้าไปนั่นแหละ คืองานศิลปะ! ภายหลังเขาตั้งชื่องานชิ้นนี้ใหม่ว่า Untitled (Free) (1992/1995/2007/2011)
งานศิลปะในลักษณะนี้ถูกนิยามในเวลาต่อมาโดย นิโกลาส์ บูริโยด์ (Nicolas Bourriaud) ภัณฑารักษ์และนักวิจารณ์ศิลปะเรืองนามชาวฝรั่งเศส ว่าเป็นแนวคิดที่เรียกว่า "สุนทรียศาสตร์เชิงสัมพันธ์" (Relational Aesthetics) ที่เป็นการขยายขอบเขตการสร้างสรรค์และการชมงานศิลปะจากรูปแบบเดิมๆ รวมถึงเปิดโอกาสและกระตุ้นเร้าให้ผู้ชมเข้ามามีปฏิสัมพันธ์ตอบโต้กับผลงานศิลปะ เพื่อเป็นการลดช่องว่างระหว่างศิลปะกับผู้ชม ด้วยการแสดงให้เห็นถึงความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์ระหว่างศิลปะและผู้ชมงานศิลปะ รวมถึงปัจจัยต่างๆ ที่อยู่รายรอบ เช่น เวลา สถานที่ สถานการณ์ ประสบการณ์ รวมถึงกิจกรรมธรรมดาสามัญในวิถีชีวิตประจำวันอย่างอาหารการกิน ก็ถูกมองว่าเป็นศิลปะในรูปแบบหนึ่งได้เช่นกัน
นอกจากผัดไทยแล้ว ฤกษ์ฤทธิ์ยังทำงานศิลปะในรูปแบบของอาหารอย่างอื่นๆ อีก เช่นในปี 1992 เขาแจกแกงกะหรี่ให้คนกินฟรีในแกลเลอรีที่นิวยอร์กทุกวันในระหว่างที่แสดงนิทรรศการ
หรือในเทศกาลศิลปะ เวนิส เบียนนาเล่ ครั้งที่ 45 ในปี 1993 ที่เมืองเวนิส อิตาลี เขาเอาบะหมี่ถ้วยกึ่งสำเร็จรูปและหม้อต้มน้ำไปวางไว้ในเรือแคนูสแตนเลสให้คนดูได้ทำบะหมี่กินกันเองในห้องแสดงงาน
(who’s afraid of red, yellow, and green) (2010) ที่แกลเลอรี 100 Tonson กรุงเทพฯ
ศิลปะแกงเขียวหวาน (และแกงสีอื่นๆ)
ส่วนในปี 2010 เขาทำแกงแดง (แกงเผ็ด) แกงเหลือง และแน่นอน “แกงเขียวหวาน” แจกให้ผู้เข้าชมนิทรรศการ (who’s afraid of red, yellow, and green) (2010) ที่แกลเลอรี 100 Tonson ในกรุงเทพฯ กินไปพลาง และชมภาพวาดสีถ่านบนฝาผนังที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับประวัติศาสตร์การเมืองไทยไปพลาง ซึ่งสีของแกงเหล่านี้เป็นแสดงนัยยะและสัญลักษณ์แทนความขัดแย้งทางการเมืองระหว่างสีเสื้อที่ร้อนแรงในช่วงนั้นนั่นเอง
"ไม่มีชื่อ 2547 (ต้มข่าไก่, เจ็ดเซียนซามูไร) (2562)" นิทรรศการ “ปฏิบัติการศิลปะไทยร่วมสมัยใน “รอยแยก” RIFTS: Thai contemporary artistic practices in transition, 1980s – 2000s” หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร (BACC)
แกงต้มข่าไก่ศิลปะ
ล่าสุด ในนิทรรศการ “ปฏิบัติการศิลปะไทยร่วมสมัยใน “รอยแยก” RIFTS: Thai contemporary artistic practices in transition, 1980s – 2000s” ที่จัดในหอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร (BACC) ปี 2019 ที่ผ่านมา ฤกษ์ฤทธิ์ก็ส่งทีมงาน เจ็ดเซียนซามูไร ของเขาไปทำปฏิบัติการประกอบผลงานศิลปะที่มีชื่อว่า "ไม่มีชื่อ 2547 (ต้มข่าไก่, เจ็ดเซียนซามูไร) (2562)" โดยยกอุปกรณ์ครัวเข้าไปในห้องแสดงงานของ BACC และทำแกงต้มข่าไก่ แจกผู้ชมให้กินกันฟรีๆ ในวันเปิดนิทรรศการกันอย่างสนุกสนานครื้นเครงอีกด้วย
ซึ่งบรรดาศิลปะที่รับประทานได้เหล่านี้ ก็ไม่ต้องไปเสียสตางค์แพงหูฉี่เพื่อจะไปซื้อหามารับประทานแต่อย่างใด หากแต่หากินได้ฟรีๆ เพียงแต่คุณต้องไปให้ถูกที่ ถูกเวลา ก็เท่านั้นเอง.
ขอบคุณภาพและข้อมูลจาก 100tonsongallery resonatorbox.com และ BACC
#WURKON #art #greencurrey #foodart #rirkrit #padthai #cookingingallery #relationalaesthetics #situation #experience #แรงบันดาลใจจากศิลปะ
สัมผัสแรงบันดาลใจจากความคิดสร้างสรรค์แห่งการออกแบบวิถีชีวิตการทำงานยุคใหม่ได้ที่ WURKON ผู้เชี่ยวชาญในการออกแบบพื้นที่สำนักงานและพื้นที่สาธารณะสมัยใหม่ www.wurkon.com
สามารถติดตามข่าวสารทุกวันได้ที่ : www.facebook.com/WURKON
สอบถามข้อมูลได้ที่ Tel : 02-005-3550 Fax : 02-005-2557
Official Line : @wurkon (มี @ ด้วย) / Twitter : @wurkon
Follow Instagram : @wurkon
